رباتیک چیست؟

 

رشد روز افزون دانش بشری انسانها را با دست آوردها و علوم جدیدی آشنا می‌سازد که قبل از آن شاید تنها ریشه در تخیل داشت رباتیک یکی از تخیلات انسانی است که کم کم پا به عرصه واقعیت نهاده و زندگی بشری را دست خوش تغییرات شگرفی خواهد کرد.

کلمه ربات اولین بار توسط Karel Capek  نویسنده نمایشنامه R.U.R روبات‌های جهانی روسیه در سال 1921 ابداع شد. ریشه این کلمه، کلمه چک اسلواکی (robotnic) به معنی کارگر می‌باشد.

در نمایشنامه وی نمونه ماشین، بعد از انسان بودن و دارا بودن نقاط ضعف و قوت یک انسان معمولی ، یک انسان دارای قدرت بسیار زیادی بود که در پایان نمایش نامه برای مبارزه علیه سازندگان خود استفاده شد البته لازم به ذکر است که پیش از آن یونانیان نیز مجسمه متحرکی ساخته بودند که نمونه اولیه ماشینی بوده که ما امروزه ان را ربات می‌نامیم.

تعریف امروزه ربات از نظر عوام مردم وسیله ای است که اعمالی هوشمند شبیه انسان انجام می‌دهد در حالی که فرهنگ وبستر ربات را این‌گونه تعریف می‌کند:"یک دستگاه یا وسیله خودکاری که قادر به انجام اعمالی است که معمولا به انسان‌ها نسبت داده می شود و یا مجهز به قابلیتی است که شبیه هوش بشری است".

در این راستا دانشمندان سعی بر آن دارند ربات‌هایی بسازند که به طرق مختلف نیاز ‌های انسان‌ را براورده سازند و در نهایت به رباتی با قابلیت ‌های کامل یک انسان برسند

قوانین رباتیک مطرح شده توسط آسیموف دانشمند و نويسنده داستان هاى علمى و تخيلى چنین است:

• ربات ها نباید هیچگاه به انسانها صدمه بزنند.

• رباتهاباید دستورات انسانها را بدون سرپیجی از قانون اوّل اجرا کنند.

• رباتها باید بدون نقض قانون اوّل و دوم از خود محافظت کنند.

ربات‌ها دارای سه قسمت اصلی هستند:

• مغز که معمولاً یک کامپیوتر است

•  محرک و بخش مکانیکی شامل موتور، پیستون، تسمه، چرخ‌ها، چرخ دنده‌ها و …

• سنسور که می‌تواند از انواع بینایی، صوتی، تعیین دما، تشخیص نور، تماسی یا حرکتی باشد.

در سال ۱۹۸۳ روبات هاى متحرك با معرفى يك روبات كه به شكل يك خودرو كوچك با شش چرخ بود و مى توانست از اشيا بالا برود، وارد صحنه شدند. اين وسيله مى توانست پنج تا شش برابر وزن خود را بلند كند و دو يا سه برابر وزنش را جابه جا كند.
كارهاى خطرناك و تكرارى علم طراحى و ساخت روبات ها موجب كيفيت بهتر و هزينه كمتر در صنعت توليد شده است. البته ممكن است باعث صدمه زدن به مشاغل غيرتخصصى شود، اما موجب ايجاد شغل هاى جديدى براى افراد متخصص در نرم افزار و حس گرها مى شود. افرادى ممكن است مشاغل غيرتخصصى خود را از دست بدهند و افرادى با اين مهارت ها آموزش ببينند. روبات هايى كه در خطوط توليد استفاده مى شوند باعث مى شوند كه بسيارى از مشاغلى كه توسط انسان ها انجام مى شده است، از مسير توليد خارج شود و اين موضوع موجب كم شدن هزينه شركت ها مى شود، اما بسيارى از كارگران شغل خود را از دست مى دهند.
در سال ،۱۹۹۵ هفتصد هزار روبات در جهان صنعتى وجود داشت كه ۵۰۰ هزار از اين تعداد در ژاپن استفاده مى شد. حدود ۱۲۰ هزار در اروپاى غربى و شصت هزار در آمريكا و بقيه در ساير كشورها، كارهايى را كه براى انسان ها خطرناك و نامطلوب است، انجام مى دادند. نمونه اى از كارهاى خطرناك، انتقال موادى مانند نمونه هاى ادرار يا خون يا جست وجو در آب هاى عميق است. روبات ها همچنين براى انجام كارهاى تكرارى استفاده مى شوند، آنها مى توانند ۲۴ ساعت در روز بدون اينكه خسته شوند كار كنند. شركت ژنرال موتورز از اين روبات ها براى جوشكارى نقطه اى، نقاشى، بارگيرى ماشين ها، انتقال بخش ها و مونتاژ استفاده مى كند. با كمك روبات ها خطوط مونتاژ به علت افزايش دقت و هزينه كمتر نيروى كار، خيلى سريع پيشرفت كرده اند.
البته روبات ها فقط در صنعت استفاده نمى شوند. مرد حلبى (Tin Man) يك صندلى چرخدار مكانيكى است كه براى افرادى با معلوليت بسيار زياد به كار مى رود و توسط شركت KISS ساخته شده است. اين روبات مى تواند راه خود را از بين ورودى ها و راهروها پيدا كند و برخى مسيريابى هاى محدود را انجام دهد. روبات هاى بااحساس دانشمندانى در سراسر دنيا در جست وجوى مولفه هايى براى توسعه روبات هاى اجتماعى پيشرفته هستند، از قبيل سيستم هاى تشخيص احساسات و سيستم هاى بيان احساسات. هر روباتى كه به طور طبيعى با انسان رابطه دارد، نياز دارد تا بتواند حالات و بيان عواطف انسان را تشخيص دهد و احساسات خود را به شكلى كه براى انسان قابل فهم است، بيان كند. يكى از پيشگامان در اين زمينه تحقيقاتى سينتيا بريزيل است كه دانشمندى در علم روباتيك در موسسه تكنولوژى ماساچوست است و يك روبات شبيه سر انسان و گويا ساخته است به نام Kismet. اين روبات داراى پلك ها، چشم ها و لب هاى متحرك است كه انواعى از بيان هاى احساسى را براى آن ممكن مى كند. Kismet زمانى كه تنها است به نظر غمگين مى رسد، اما زمانى كه وجود چهره يك انسان را درك مى كند، لبخند مى زند. اگر اتومبيل خيلى سريع حركت كند، چهره بيانگر ترس آن هشدار مى دهد كه چيزى اشتباه است. روبات ديگرى كه بيانگر احساسات است WE-4R ناميده مى شود كه توسط آتسو تاكانيشى و همكارانش در ژاپن ساخته شده است. اين روبات علاوه بر سر مى تواند نيم تنه خود را حركت بدهد و بازوهاى خود را تكان بدهد و احساسات خود را نشان بدهد. تكنولوژى با چنان سرعتى پيشرفت مى كند كه برخى نگران هستند كه چه اتفاقى خواهد افتاد، زمانى كه احساسات روبات ها شبيه عواطف ما انسان ها شود.